Instytut Żywności i Żywienia jeszcze przed wybuchem pandemii informował na swojej stronie internetowej, że polskie dzieci należały do jednych z najszybciej tyjących w Europie. Specjaliści od lat alarmują, że od kilku lat lawinowo przyrasta liczba dzieci cierpiących na nadwagę i otyłość, a także coraz częściej diagnozuje się schorzenia „dietozależne”, takie jak cukrzyca typu drugiego czy nadciśnienie.

W połączeniu z niechęcią wielu dzieci do uprawiania sportu i bardziej intensywnych zajęć fizycznych, a także nowym zjawiskiem w naszym życiu – nauką zdalną i ograniczeniem aktywnego spędzania czasu z grupą rówieśniczą z powodu sytuacji epidemiologicznej – może to w perspektywie czasu negatywnie wpływać na kondycję psychofizyczną młodych ludzi. Złe nawyki żywieniowe wśród dzieci mogą mieć u swych podstaw także poczucie nudy, niepokoju i zaburzony dobowy cykl aktywności i wypoczynku.

Prawidłowe odżywianie dziecka oraz codzienna dawka ruchu

Rodzice zazwyczaj są świadomi zasad piramidy żywieniowej i znają zalecenia ekspertów w zakresie planowania diety dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Wiedzą, że należy zapewnić dziecku trzy główne posiłki o dopasowanej do możliwości dziecka objętości (śniadanie, obiad, kolacja) oraz dwa dodatkowe o charakterze przekąski (drugie śniadanie i podwieczorek), a także przestrzegać stałej pory ich podawania (przerwy co trzy, cztery godziny).

Ogólnie dieta zdrowego dziecka nie powinna wykluczać jakichkolwiek produktów czy składników, wręcz przeciwnie. Łącząc odżywczy mix wszystkich kluczowych składników budulcowych i energetycznych (białka, tłuszczy, węglowodanów prostych i złożonych) z bogactwem składników regulujących procesy zachodzące w organizmie (m.in. wodą, witaminami, minerałami) tworzymy warunki do prawidłowego wzrostu młodego organizmu i wzmacniania jego witalności czy odporności.

Oczywiście czasem istnieją wskazania medyczne do stosowania diety eliminacyjnej, wówczas jednak warto tym bardziej świadomie kształtować dietę dziecka w porozumieniu z dietetykiem i lekarzem, którzy podpowiedzą, jak znaleźć zamienniki, modyfikować proporcje czy dobrać suplementację.

Codzienna dawka ruchu jest warunkiem koniecznym prawidłowego rozwoju psychofizycznego dziecka oraz osoby dorosłej, który pośrednio wpływa także na jakość snu, zapotrzebowanie kalorii w przyjmowanym pokarmie, poziom odczuwanego głodu czy napięcia w ciele. Dla małego dziecka będzie to zabawa na świeżym powietrzu, dla starszego – jazda na rowerze, rolkach czy gra w piłkę, dla osoby dorosłej – trening na dywanie czy spacer.

Wysiłek fizyczny to nie tylko utrata kalorii, ale przede wszystkim intensywne dotlenienie, wzmocnienie mięśni i układu naczyniowego oraz sposób na poprawę samopoczucia za sprawą wyzwalania się w organizmie endorfin. Aktywność fizyczna przekłada się także na efektywniejszą pracę intelektualną, rytm wypróżniania, potrzebę nawodniania, reguluje poczucie głodu oraz redukuje stres.

Przeglądając prasę, można przeczytać nagłówki sygnalizujące, że nieodpowiednie jedzenie, szczególnie produkty wysokoprzetworzone, przekładają się na pojawianie się tzw. schorzeń cywilizacyjnych. Mowa o cukrzycy, chorobach układu pokarmowego, nowotworach czy miażdżycy tętnic oddziałującej również na dokrwienie mózgu, czyli efektywność intelektualną (pamięć i koncentrację).

Wprawdzie na etykietach produktów spożywczych są umieszczane informacje o składnikach, jednak często są napisane niezrozumiałym specjalistycznym językiem, co wciąż utrudnia konsumentowi podjęcie świadomej decyzji o tym, który produkt włożyć do koszyka. Co więcej, dzieci są bardzo wrażliwe na efektowne opakowania produktów, atrakcyjne reklamy w telewizji i Internecie oraz popularność danej rzeczy wśród rówieśników.

Rodzice często w ferworze intensywnej pracy zawodowej, dojazdów i obowiązków związanych z opieką nad dzieckiem po prostu nie mają czasu, aby gotować różnorodne posiłki, w dodatku w sposób atrakcyjny smakowo i wizualnie dla dzieci. Troszcząc się o swoje dzieci starają się przekazywać im właściwe wzorce, jednak zbyt często poprzestają na ogólnych radach („jedz warzywa, bo są zdrowe i mają błonnik”), co tak naprawdę niewiele tłumaczy nawet osobie dorosłej, jak dokładnie jedzenie szpinaku i buraków czy picie wody przekłada się na zdrowie i pozytywne samopoczucie, a nawet urodę człowieka.

Zdrowe żywienie w szkołach

Dzieci i młodzież mają jeszcze ograniczoną wiedzą o znaczeniu i sposobie działania składników odżywczych na organizm człowieka. Nie widzą ich praktycznego przełożenia na osobiste korzyści. Na przykład, dla wielu zrozpaczonych kobiet bywa niezwykłym zaskoczeniem, że do pewnego momentu to zmiana diety, a nie coraz większa liczba kosmetyków, leków i zabiegów medycyny estetycznej jest ratunkiem w przykrych dolegliwościach trądziku.  

W programie nauczania w szkołach wciąż brakuje fakultetu, który w ciekawy i kompleksowy sposób przedstawiałby dzieciom praktyczną wiedzę o tym, jak świadomie dbać o swoją dietę i styl życia.  Pomocne może być istnienie w placówkach edukacyjnych stołówek – przestrzeni, gdzie dzieci jedzą zdrowo, uczą się kultury jedzenia i inspirują do zdrowszego stylu życia.

Rozpoczęcie przez dziecko szkoły jest przełomowym momentem, który odmienia w zasadzie całkowicie jego codzienność. Zmiana ta dotyka wielu obszarów funkcjonowania dziecka – emocjonalnego, poznawczego, społecznego, stylu aktywności, radzenia sobie ze stresem, a nawet odżywiania.

Z upływem czasu dziecko przyzwyczaja się do nowego rytmu dnia, nowego środowiska i jego wymagań, wypracowuje nowe nawyki, które przez swoją powtarzalność na przestrzeni kilkunastu lat przeobrażają się w dominujący styl bycia i życia, a także jedzenia. Niestety, nie zawsze są to przyzwyczajenia wspierające zdrowy i optymalny poziom funkcjonowania w życiu dorosłym.

Organizacja przyszkolnych jadłodajni i stołówek szkolnych jest często zgłaszaną potrzebą przez rodziców, którzy w trosce o swoje pociechy są gotowi ponosić dodatkowe koszty, aby dziecko miało szansę zjeść gorący obiad w połowie dnia w miejsce zimnego prowiantu lub niekontrolowanych zakupów słodkich bułek w szkolnym barze czy kanapek. Nie ma co kryć, że żyjemy w wymagających czasach, w których łączenie obowiązków zawodowych i rodzicielskich często ze sobą koliduje.

Posiadanie przez szkołę czy liceum własnej kuchni oraz współpraca z firmą gastronomiczną doświadczoną w żywieniu zbiorowym dzieci to inwestycja w zdrowie dzieci i młodzieży, a także realne odciążenie dla rodziców. Dyrekcja wraz z rodzicami za sprawą stworzenia stołówki szkolnej i zyskania profesjonalnego partnera w zakresie dietetyki, zyskuje realny wpływ na sposób odżywiania dzieci.

Choć nie myślimy tak najczęściej o codziennym procesie jedzenia, to wsparcie cateringowe dla szkół i rodziców jest strategicznym rozwiązaniem wspierającym optymalny rozwój dziecka oraz jego wychowanie w duchu promocji zdrowia.

O co warto zadbać przy wyborze szkoły dla swojej pociechy?

Wybierając szkołę dla swojego dziecka, warto zapytać dyrekcję o politykę żywieniową szkoły i sposób jej wdrażania w praktyce. Czy w szkole istnieje profesjonalna kantyna szkolna lub czy jest catering szkolny dowożony w ustalonej porze?

Czy szkoła dba, aby w sklepiku szkolnym były dostępne wyłącznie zdrowe i interesujące dla dzieci przekąski na drugie śniadanie czy deser? Czy promocja zdrowego stylu życia jest w szkole wartością, o której się mówi, którą się praktykuje i do której się dzieci aktywnie zachęca poprzez angażowanie ich w różnorodne inicjatywy?  

Zagadnienie żywienia w szkole dotyczy nie tylko jedzenia serwowanego w stołówce czy sklepiku szkolnym, ale też coraz bardziej popularnych automatów z żywnością i napojami. Charakter tego typu udogodnień sprawia, że automaty są zaopatrzone głównie w żywność wysokoprzetworzoną.

Produkty te mają niskie walory odżywcze, za to sporą zawartość składników chemicznych poprawiających smak i przedłużających termin ważności. Cukier, sól, tłuszcze, barwniki, słodziki, konserwanty, a w napojach funkcjonalnych – kofeinę, taurynę czy guaranę mające działanie pobudzające.

Dlatego dobrze jest w porozumieniu z przedstawicielami szkoły zadbać o to, aby w ogóle wykluczyć z oferty szkolnych punktów gastronomicznych produkty takie jak batony i czekoladki, chipsy, słone przekąski, napoje energetyczne, słodycze, napoje gazowane z dużą zawartością cukrów, a także produkty imitujące produkty prozdrowotne, takie jak słodkie płatki śniadaniowe, soki owocowe z koncentratów czy jogurty na bazie mleka w proszku.

Natomiast profesjonalnie prowadzone kafeterie szkolne mają zaplecze i know-how, aby proponować dzieciom jedzenie w pełni odżywcze, świeże, estetycznie opakowane i atrakcyjnie serwowane, takie jak: przekąski na ciepło i zimno przygotowane z mąki pełnoziarnistej  z dużą ilością warzyw, produkty mleczne o niskiej zawartości tłuszczu i z właściwościami probiotycznymi, naturalne soki owocowe i warzywne, niskosłodzone herbaty, sałatki, zestawy filetowanych owoców, wodę mineralną, wysokobłonnikowe ciastka i batony ze zdrowymi zamiennikami cukru (ksylitol, erytrol, daktyle) popularne w kuchni typu slow food.

Znakomitym i uniwersalnym rozwiązaniem są także prawidłowo skomponowane kanapki, które mogą zawierać mięso, sery, ryby, pasty warzywne, jaja, nasiona, kiełki i warzywa, stanowiąc sycącą i pełną smaku przekąskę.

Obiady w szkole mogą pomóc lepiej odżywiać dziecko i rozwijać jego zmysł smaku 

Dziecko regularnie odwiedzające profesjonalnie prowadzoną stołówkę szkolną, przy okazji spożywania obiadu szybko intuicyjnie uczy się zwracać uwagę na smak, temperaturę i estetykę spożywanych potraw. Mając kontakt z różnorodnymi produktami spożywczymi rozwija swoją wrażliwość kulinarną i świadomość istnienia różnorodnych produktów spożywczych.

Uczy się bogactwa smaku różnych warzyw, owoców, mięs, ryb, jaj, podrobów, serów, owoców morza, produktów mlecznych (zwierzęcych i roślinnych) czy warzyw strączkowych.

Przyswaja także kulturę spożywania posiłku, szczególnie w miejscach publicznych i podczas spotkań oficjalnych, co jest powiązane z etykietą jedzenia przystawek, zup, dań głównych na bazie mięs lub ryb, a także deserów.

Dobra szkolna kuchnia z pomysłem może pomóc dzieciom w wieku szkolnym oswoić „trudne smaki” czy polubić smakołyki (np. sery pleśniowe, szpinak czy buraki), które za sprawą niewłaściwego przyrządzenia lub przykrych doświadczeń w sytuacji karmienia stały się produktami odrzucanymi i z góry unikanymi.

Doświadczenie we wczesnym wieku smacznej kuchni w połączeniu z możliwością zdobycia podstaw przyrządzania potraw w formie warsztatu może zachęcić dziecko do nauki gotowania, tak przydatnej w dorosłym życiu.

Mając codzienny kontakt z wysokiej jakości posiłkami, o dobrej recepturze i znakomitym smaku, wykształcają swoje osobiste smakowe preferencje, za którymi będą podążać również w dorosłości. Dziecko nieprzyzwyczajone do podjadania chipsów, słodyczy i popijania ich kolorowym napojem z bąbelkami, nie będzie poszukiwać tych smaków lub będzie sięgać po nie zdecydowanie rzadziej.

W końcu, szkolna jadłodajnia to także miejsce, gdzie za sprawą murali czy ciekawie zaaranżowanych wizualizacji można inspirować dzieci do zdobywania wiedzy o tym, dlaczego warto dbać o samopoczucie poprzez właściwą dietę i sport.

Kreatywni pedagodzy mogą angażować dzieci w przygotowywanie prezentacji i akcji tematycznych związanych z zagadnieniami prozdrowotnymi – czym jest piramida żywieniowa, czym grozi nadużywanie suplementów i używek, jak interpretować informacje na etykietach spożywczych oraz jakie szkody w organizmie wyrządza połączenie braku ruchu z błędami dietetycznymi.

Dziękujemy, że odwiedzasz naszą stronę internetową poświęconą cateringowi.